Prawodawstwo i orzecznictwo
26.03.2021

Wyczerpanie praw autorskich

Program komputerowy stanowi wynik twórczej działalności jego autora i jako taki jest chroniony prawem autorskim i prawem o znakach towarowych. W Republice Czeskiej jest to ustawa nr 121/2000 Dz.U. o prawie autorskim. Na poziomie wspólnotowym jest to dyrektywa 2009/24/WE z 23.4.2009 o ochronie prawnej programów komputerowych. Autor umożliwia korzystanie z programu komputerowego na podstawie umowy licencyjnej, na podstawie której autor udziela swoim klientom prawa do korzystania z określonej kopii programu.

W doktrynie europejskiej wprowadzono zasadę tzw. wyczerpania prawa autora do kontroli dalszej dystrybucji po pierwszej sprzedaży (zob. art. 4 ust. 2 dyrektywy 2009/24 / WE), która reguluje warunki, w których autor nie ma już prawa do kontroli odsprzedaży kopii oprogramowania. Jest to kompromis pomiędzy interesami ekonomicznymi autora oprogramowania a prawem licencjobiorcy do swobodnego dysponowania licencją.


Kwestia ta wysunęła się na pierwszy plan wraz z rozwojem technologicznym, który uwolnił dystrybucję oprogramowania od zależności od fizycznych nośników. O ile w tamtym czasie fizyczna kopia oprogramowania, doktryna wyczerpania prawa autora do dystrybucji kopii oprogramowania nie stanowiła większego problemu i była powszechnie akceptowana, o tyle wraz z rozwojem dystrybucji poprzez pobieranie nośników instalacyjnych ze stron internetowych (najczęściej producenta oprogramowania), spory zaczęły się nasilać. Warunki licencji często zawierały (i nadal często zawierają) warunki wykluczające możliwość dalszego przeniesienia licencji.

Przełamanie instytutu wyczerpania

Ustalenia te zostały uznane przez rynek za naruszenie instytucji wyczerpania prawa autorskiego, w wyniku czego zostały zakwestionowane. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 3. 7. 2012 r., w sprawie C-128/11 (UsedSoft GmbH/Oracle International Corp.), potwierdził stosowanie doktryny wyczerpania prawa twórcy do kontroli dalszej dystrybucji kopii oprogramowania do kopii pobranych z Internetu.

Ogólne warunki stosowania zasady wyczerpania autorskiego prawa do przedłużenia oraz wymogi dotyczące dalszego przeniesienia licencji zostały określone w następujący sposób:

  • Licencje zostały zakupione za zgodą właściciela praw autorskich i zostały opłacone w całości.
  • Licencje zostały wprowadzone do obrotu w UE, EWG lub Szwajcarii.
  • Posiadacz oryginału zapewni odinstalowanie licencji i uniemożliwi ich wykorzystanie (w przyszłości).
  • Licencje nie są ograniczone w czasie (perpetual).
  • Licencje nie są przedmiotem żadnych praw osób trzecich.

W ślad za powyższym orzeczeniem poszło następnie inne orzecznictwo ETS dotyczące cząstkowych kwestii związanych z obrotem licencjami, takich jak możliwość wykonywania i sprzedaży kopii zapasowych itp.


Niemiecka praktyka prawna i orzecznicza zajmowała się innymi pokrewnymi zagadnieniami związanymi z przenoszeniem licencji, które pojawiły się w praktyce stosowania zasady wyczerpania, takimi jak możliwość przenoszenia i dystrybucji tzw. licencji ilościowych (Wyrok Niemieckiego Trybunału Federalnego z. 12. 2014 r., sprawa I ZR 8/13), możliwość przenoszenia tzw. licencji OEM (Decyzja Niemieckiego Trybunału Federalnego z 6. 7. 2000 r., sprawa I ZR 244/97).

W orzecznictwie stwierdzono,

że spełniając wszystkie wymienione wyżej warunki, nowy licencjobiorca nabywa prawa do korzystania w takim samym zakresie jak pierwotny licencjobiorca, a zatem staje się on pełnoprawnym właścicielem licencji.

Podobne artykuły

Jak bronić się przed nieuczciwymi sprzedawcami licencji (2/2) Jak bronić się przed nieuczciwymi sprzedawcami licencji (2/2)
07.09.2023
W drugiej części tego artykułu wspólnie przyjrzymy się najczęstszym sztuczkom nieuczciwych sprzedawców i innym zagrożeniom, których należy unikać.
Pełny artykuł
Jak bronić się przed nieuczciwymi sprzedawcami licencji (1/2) Jak bronić się przed nieuczciwymi sprzedawcami licencji (1/2)
27.06.2023
Aby skutecznie bronić się przed nieuczciwymi sprzedawcami licencji, sponsorzy muszą mieć podstawową wiedzę na temat kwestii związanych z ich sprzedażą. Istniej...
Pełny artykuł
Urząd Ochrony Konkurencji uznał, licencje na oprogramowanie nowe i używane są takie same Urząd Ochrony Konkurencji uznał, licencje na oprogramowanie nowe i używane są takie same
15.11.2021
ÚOHS potwierdził legalność używanych licencji na oprogramowanie. Używane licencje na oprogramowanie i tzw. nowe licencje są identyczne.
Pełny artykuł

Kolejne artykuły

Office LTSC 2024: New tool for companies and government
Office LTSC 2024: New tool for companies and government
02.10.2024
Microsoft recently announced the launch of a new version of its Office suite, Office LTSC 2024, aimed primarily at commercial and government customers.
Pełny artykuł
On-premise is not dead
On-premise is not dead
25.07.2024
Mimo że UE jako całość odnotowała wzrost liczby firm korzystających z usług w chmurze rok do roku, niektóre kraje UE odnotowały spadek.
Pełny artykuł
Dlaczego popyt na używane oprogramowanie wciąż rośnie?
Dlaczego popyt na używane oprogramowanie wciąż rośnie?
30.05.2024
Rosnące koszty nowych licencji, ryzyko związane z chmurą i kwestie zrównoważonego rozwoju sprawiają, że oprogramowanie wtórne staje się coraz bardziej popularn...
Pełny artykuł

Napisz do nas niewiążące zapytanie ofertowe

Skontaktujemy się z Tobą jak najszybciej z ofertą dostosowaną
do Twoich potrzeb i udzielić Ci wszelkich dodatkowych informacji
na Państwa życzenie
Nasze licencje w mediach